Çeka nukleerî
Çeka nukleerî | |
|---|---|
| |
.jpg) | |
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Çeka nukleerî an jî çeka navokî[1] alaveke teqîndar e ku hêza rûxîner ji reaksiyonên nukleerî distîne, bi kelişînê (bi inglîzî: fission) (bombeya kelişînê), yan jî bi tevlihevkirina kelişîn û pişaftinê (bi inglîzî: fusion) (bombeya hîdrojenî). Ev her du celebên bombeyan ji hindik miqdarên madeyê çendaniyên mezin yên hêzê belav dikin.[2]
Yekem çekên nukleerî, di dema Şerê Cîhanî yê Duyem de, ji hêla Dewletên Yekbûyî ve hatin çêkirin. Du çekên nukleerî bi êrîşkirina bajarên japonî Hîroşîma û Nagazakî hatin bikaranîn. Ew demên bi tenê bûn ku di şer de çekên nukleerî hatine bikaranîn.
Niha, Dewletên Yekbûyî û Rûsya xwedanên piraniya çekên nukleerî ne. Welatên din, yên xwediyên çekên nukleerî ev in: Çîn, Fransa, Keyaniya Yekbûyî, Hindistan, Îsraêl, Koreya Bakur, û Pakistan. Berê Afrîkaya Başûr xwediya çekên nukleerî bûn, lê biryar dan wan rûxînin.[2]
Çavkanî[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]
- ^ "Îsraîl Dibêje Îran Dikare di 5 Salan de Bibe Xwedîyê Çekên Navokî". Dengê Amerîka. 2021-11-23. Retrieved 2022-09-29.
- ^ a b "Nuclear Weapons - an overview | ScienceDirect Topics". www.sciencedirect.com. Roja gihiştinê 26 adar 2021.
| Neteweyî | |
|---|---|
| Yên din | |
 | Ev gotara têkildarî çekan şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |